Pasif cümleler, Almanca'da eylemin nesnesini özne konumuna getiren ve eylemi yapanı gizleyen veya ikincil konuma alan dilbilgisel bir yapıdır. Türkçe konuşanlar için karmaşık ancak önemli bir gramer yapısıdır.
Makale İçeriği
Pasif Cümleler Nedir?
Almanca'da pasif cümleler (Passiv), bir eylemin kimin tarafından yapıldığını önemsizleştiren veya tamamen gizleyen bir dilbilgisi yapısıdır. Türkçe konuşan B1 seviyesindeki öğrenciler için bu yapı, Türkçe'nin dilbilgisel özellikleriyle karşılaştırıldığında oldukça zorlayıcı bir konudur. Özellikle de zamanlar işin içine girdiğinde.
Pasif cümleler aslında hemen her dilde sıkça kullanılır - gördüğünüz gibi bu da bir pasif cümleydi. Buradaki ana amaç öznenin arka plana atılıp, hatta gizlenip, nesnenin öne çıkarılmasıdır. Almanca'da da, diğer dillerde de mantık aynıdır, belli başlı zamanları öğrendiğiniz ve pratik yaptığınız takdirde bu yapıyı da kavramış olacaksınız.
Almanca ve Türkçe'de Pasif Cümleler Karşılaştırma Tablosu
| Özellik | Almanca | Türkçe |
|---|---|---|
| Yapı | werden + Partizip II | -il/-in ekleri |
| Özne Konumu | Eylemi alan nesne | Genellikle gizli |
| Zaman Uyumu | Tüm zamanlarda kullanılabilir | Sınırlı kullanım |
| Karmaşıklık | Daha detaylı | Daha basit |
Almanca Pasif Cümlelerin Oluşturulması: Adım Adım Kılavuz
- Etken cümlenin nesnesini özne konumuna getirin
- werden yardımcı fiilini kullanın
- Ana fiilin Partizip II formunu ekleyin
- Gerekirse eylem yapanı "von" ile belirtin
Örnek:
- Etken: Der Programmierer schreibt den Code.
- Edilgen (Pasif): Der Code wird geschrieben.
Pasif Cümlelerde Zamanlar
Almanca'da pasif cümleler, tüm zamanlarda oluşturulabilir ve çoğu öğrencinin en çok zorlandığı konu budur. Her zamanın kendine özgü yapısı vardır. Werden fiilinin dönüşümünü iyi takip edin.
Präsens Passiv (Şimdiki Zaman Pasif)
Yapısı: werden (şimdiki zaman) + Partizip II
Örnek:
- Der Tisch wird gedeckt. (Masa örtülüyor)
- Briefe werden geschrieben. (Mektuplar yazılıyor)
Präteritum Passiv (Geçmiş Zaman Pasif)
Yapısı: wurden + Partizip II
Örnek:
- Der Vertrag wurde unterzeichnet. (Sözleşme imzalandı)
- Das Haus wurde renoviert. (Ev yenilendi)
Perfekt Passiv (Geçmiş Zaman Pasif - Tamamlanmış)
Yapısı: sein (Perfekt) + worden + Partizip II
Örnek:
- Der Brief ist geschrieben worden. (Mektup yazılmış)
- Die Arbeit ist erledigt worden. (İş bitirilmiş)
Futur Passiv (Gelecek Zaman Pasif)
Yapısı: werden (gelecek zaman) + werden + Partizip II
Örnek:
- Der Bericht wird geschrieben werden. (Rapor yazılacak)
- Das Projekt wird vorbereitet werden. (Proje hazırlanacak)
Zamanlara Göre Karşılaştırma Tablosu
| Zaman | Yapı | Örnek | Türkçe Karşılığı |
|---|---|---|---|
| Präsens | werden (şimdiki) + Partizip II | wird gedeckt | örtülüyor |
| Präteritum | wurden + Partizip II | wurde gedeckt | örtüldü |
| Perfekt | sein + worden + Partizip II | ist gedeckt worden | örtülmüş |
| Futur | werden + werden + Partizip II | wird gedeckt werden | örtülecek |
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Her zamanın kendine özgü bir pasif yapısı vardır
- werden fiilinin çekimi zamana göre değişir
- Partizip II her zaman aynı kalır
- Bazı fiiller pasif yapıya uygun değildir
Sık Sorulan Sorular
- Pasif cümleler her zaman kullanılabilir mi? Hayır, bazı fiiller pasif yapıya uygun değildir.
- Pasif cümlelerde zaman nasıl değişir? werden fiilinin farklı zaman çekimleriyle.
- Türkçe'de pasif cümleler nasıl kurulur? -il/-in ekleriyle.
- Pasif cümlelerin kullanım amacı nedir? Eylemi yapanı gizlemek veya önemsizleştirmek.
- Hangi fiiller pasif yapıya uymaz? Genellikle öznel durum bildiren fiiller.
Örnek Cümleler ve Yaygın Hatalar
Pasif cümleler dair örnekler:
- Das Haus wird renoviert. (Ev yenileniyor)
- Der Vertrag wurde unterschrieben. (Sözleşme imzalandı)
- Die Bücher werden gelesen. (Kitaplar okunuyor)
Gözlemlediğimiz kadarıyla, pasif cümle oluşturmada Türk öğrencilerin en sık yaptığı hatalar genelde bunlar oluyor:
- werden fiilinin yanlış çekimi
- Partizip II formunun yanlış kullanımı
- Zaman uyumsuzluğu
- Eylem yapanı belirtmede hatalar
İstisnai durumlar
| Fiil Türü | Açıklama | Örnekler | |
|---|---|---|---|
| Modal Fiiller | İstek, yetenek, zorunluluk bildiren fiiller | können (yapabilmek) wollen (istemek) dürfen (izin almak) sollen (gereken) müssen (zorunda olmak) möchten (arzulamak) | |
| Eylem Fiilleri (Infinitivanschluss) | Dolaysız eylem bildiren fiiller | lassen (bırakmak) sehen (görmek) hören (duymak) fühlen (hissetmek) spüren (algılamak) | |
| Dönüşlü Fiiller | Öznenin kendisi üzerinde gerçekleşen eylemler | sich ärgern (kızmak) sich beeilen (acele etmek) sich freuen (sevinmek) sich waschen (yıkanmak) sich kämmen (taranmak) | |
| Sahiplik Bildiren Fiiller | Mülkiyet ve edinim fiilleri | haben (sahip olmak) bekommen (almak) erhalten (elde etmek) besitzen (sahip olmak) empfangen (kabul etmek) | |
| Kalıplaşmış İfadeler | Sabit sözcük grupları | es gibt (vardır) Spaß machen (eğlenmek) sich Sorgen machen (endişelenmek) | |
| Diğer Fiiller | Öznel algı ve durum bildiren fiiller | wissen (bilmek) kosten (maliyeti olmak) kennen (tanımak) |
Görsel Özet ve Tavsiyeler
Pasif cümleler, Almanca dilbilgisinin karmaşık ancak önemli bir unsurudur. Dikket etmeniz gereken 3 husus vardır; doğru werden kullanımı, partiziip II formuna hakimiyet ve zaman uyumuna dikkat.
En büyük tavsiyemiz, aklınıza gelen aktif (etken) cümlelerin pasif (edilgen) versiyonlarını kurmayı bir süre alışkanlık haline getirmeniz. Sadece 1 hafta için bile bu egzersizi yaptığınız takdirde büyük faydasını göreceğinize inanıyoruz.
